ดร. โสภณ พรโชคชัย (เกิด 6 ตุลาคม พ.ศ. 2501) เป็นนักวิชาการด้านอสังหาริมทรัพย์ การประเมินค่าทรัพย์สิน การพัฒนาการเมือง เคยลงสมัครรับการเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ในหมายเลข 4
ดร.โสภณ สำเร็จการศึกษาจาก มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หลังจากนั้นจึงได้ศึกษาต่อระดับปริญญาโทสาขาที่ดินที่อยู่อาศัย ณ สถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย โดยทุนรัฐบาลเบลเยียม และได้ทำวิทยานิพนธ์ระดับดีเลิศ รวมทั้งจบปริญญาเอกในสาขาเดียวกันจากสถาบันเดียวกัน
นอกจากนั้นยังได้รับการอบรมหลักสูตร นักบริหารยุทธศาสตร์การป้องกันและปราบปรามการทุจริต ระดับสูง (นยปส.) รุ่นที่ 2 ของสำนักงาน คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ(ป.ป.ช.) หลักสูตรการประเมินค่าทรัพย์สินของ สถาบันนโยบายที่ดินลินคอล์น (Lincoln Institute of Land Policy) และได้รับทุนจากองค์การสหประชาชาติในหลักสูตรการพัฒนาที่อยู่อาศัย มหาวิทยาลัยคาธอลิก ลูแวง
สมรสกับ นางปัทมา พรโชคชัย (นามสกุลเดิม จันทรานุกูล) มีบุตร 2 คน คนโตชื่อ น.ส.น้ำทิพย์ พรโชคชัย คนเล็กชื่อ นายเอกภาพ พรโชคชัย
หลังจากจบจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ในปีการศึกษา 2522 ก็เข้าทำงาน ณ โครงการอาสาสมัครเพื่อสังคม สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในปี 2523 จากนั้นก็ไปทำงาน ณ ศูนย์วิชาการ (ปัจจุบันฝ่ายวิชาการ) การเคหะแห่งชาติ (ประเทศไทย) จนได้รับทุนไปเรียนต่อ และกลับมาทำงานที่การเคหะแห่งชาติ (ประเทศไทย) อีกครั้งหนึ่งในฐานะผู้เชี่ยวชาญในโครงการของธนาคารพัฒนาเอเชีย เมื่อจบโครงการจึงได้มีโอกาสไปทำงานกับบริษัทพัฒนาที่ดินและบริษัทบริหารอสังหาริมทรัพย์
จนเมื่อปี พ.ศ. 2534 จึงได้ให้บริการสำรวจวิจัยและประเมินค่าทรัพย์สิน จนในปี พ.ศ. 2544 จึงก่อตั้ง โรงเรียนธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ไทย ในความควบคุมของกระทรวงศึกษาธิการ (ประเทศไทย) เพื่อนำความรู้จากภาคปฏิบัติมาสอนแก่ผู้สนใจด้านอสังหาริมทรัพย์โดยตรง
นอกจากนี้ ดร.โสภณ ยังทำงานเป็นที่ปรึกษาในโครงการของกระทรวงการคลัง ประเทศกัมพูชา ประเทศเวียดนาม ประเทศอินโดนีเซีย เป็นผู้เชี่ยวชาญในโครงการขององค์การสหประชาชาติ เช่น ธนาคารโลก ธนาคารพัฒนาเอเชีย องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ คณะกรรมการเศรษฐกิจและสังคมแห่งเอเชียและแปซิฟิก-เอสแคป องค์การการตั้งถิ่นฐานมนุษย์ (United Nations Human Settlements Programme) เป็นต้น
ในด้านวิชาการยังเป็นผู้บรรยายในระดับปริญญาตรีถึงปริญญาเอกในสถาบันการศึกษาทั้งในและต่างประเทศ
ดร.โสภณ มีส่วนเกี่ยวข้องกับองค์กรวิชาชีพต่าง ๆ โดยเป็นนายกสมาคมผู้ประกอบกิจการประเมินค่าทรัพย์สิน, ประธานมูลนิธิประเมินค่าทรัพย์สินแห่งประเทศไทย, ประธานมูลนิธิอิสรชน, กรรมการสภาองค์การนายจ้างแห่งประเทศไทย, รองประธาน สมาคมอสังหาริมทรัพย์นานาชาติ, สมาชิกผู้ทรงคุณวุฒิ สมาคมนักประเมินราคาอิสระไทย, กรรมการคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริต, กรรมการคณะกรรมการเศรษฐกิจพอเพียง, กรรมการคณะกรรมการอสังหาริมทรัพย์, กรรมการชมรมจรรยาบรรณ หอการค้าไทย, กรรมการสมาคมนักเรียนเก่าเทพศิรินทร์ในพระบรมราชูปถัมภ์, ที่ปรึกษาสมาคมการขายและการตลาดอสังหาริมทรัพย์ไทย, ที่ปรึกษาสมาคมธุรกิจบ้านจัดสรร, ที่ปรึกษาสมาคมนักสังคมสงเคราะห์ทางการแพทย์, ที่ปรึกษาสมาคมนักสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทย, ที่ปรึกษาสมาคมนายหน้าอสังหาริมทรัพย์ไทย, ที่ปรึกษาสมาคมผู้ประเมินค่าทรัพย์สินแห่งประเทศไทย, ที่ปรึกษาสมาคมสินเชื่อที่อยู่อาศัย
ดร.โสภณ ยังเป็นกรรมการสมาคมในระดับนานาชาติ เช่น ผู้แทนสมาคมอสังหาริมทรัพย์นานาชาติ (FIABCI) ผู้แทนประจำประเทศไทยของ สมาคมผู้ประเมินค่าทรัพย์สินภาครัฐนานาชาติ (International Association of Assessing Officers) ผู้ประเมินของสถาบันผู้สำรวจแห่งสหราชอาณาจักร Royal Institution of Chartered Surveyors และกรรมการสมาคมผู้ประเมินค่าทรัพย์สินแห่งอาเซียน (ASEAN Valuers Association)
ดร.โสภณ เคยสมัครรับการเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ในหมายเลข 4 ได้คะแนน 1,144 คะแนนจากคะแนนรวมทุกเขต แต่คะแนนอย่างเป็นทางการได้ 1,128 คะแนน โดยเสียค่าใช้จ่ายเพียง 157,071 บาท ในระหว่างการรณรงค์เลือกตั้ง ดร.โสภณ ได้ว่ายน้ำข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาด้วย ทั้งนี้วัตถุประสงค์สำคัญในการลงเลือกตั้งก็เพื่อเผยแพร่แนวคิดการพัฒนาเมืองเป็นสำคัญซึ่ง ดร.โสภณ จบปริญญาเอกทางด้านนี้
อย่างไรก็ตาม ดร.โสภณ มีความเห็นทางการเมืองที่แตกต่างจากกลุ่ม กปปส คือไม่เห็นด้วยกับการหานายกรัฐมนตรีคนกลางที่อยู่นอกรัฐธรรมนูญ ในห้วง วิกฤตการณ์การเมืองไทย พ.ศ. 2556–2557 ดร.โสภณ แสดงความไม่เห็นด้วยกับการเคลื่อนไหวของ กปปส. โดยได้จัดทำ Clip ออกเผยแพร่ 3 ตอน คือ ตอนที่ 1: การวิพากษ์แนวคิด "มวลมหาประชาชน" ของ ศ.ดร.สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ ตอนที่ 2: การวิพากษ์แนวคิดสภาปฏิรูปหรือสภาประชาชนของนายสุเทพ เทือกสุบรรณ และตอนที่ 3: การวิพากษ์แนวคิดสันติวิธีที่ไม่เป็นจริงตามแนวคิดของคานธีที่เสนอโดย ดร.สมเกียรติ อ่อนวิมล วิพากษ์คำปราศรัย ดร.สมเกียรติ อ่อนวิมล Conversations with Thaksin และห้าขั้นตอนทางออกประเทศไทย
ดร.โสภณ ยืนยันว่าไม่ใช่เพราะอยู่ฝ่ายระบอบทักษิณ ไม่เคยได้รับผลประโยชน์ใดๆ ทั้งทางตรงและทางอ้อมจากทักษิณและคณะ และยังเคยวิพากษ์แนวทางการพัฒนาประเทศของทักษิณ เช่น บ้านเอื้ออาทร การเช่าที่ทำ Thailand Plaza ณ นครนิวยอร์ก เป็นต้น
โดยทำหนังสือถึงนายกรัฐมนตรีตั้งแต่นายชวน หลีกภัย ดร.ทักษิณ ชินวัตร พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ นายสมัคร สุนทรเวช นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร และพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา โดยเป็นการเสนอแนวคิดพัฒนาประเทศในมุมมองการประเมินค่าทรัพย์สิน อสังหาริมทรัพย์และการผังเมือง
หลังรัฐประหาร 22 พฤษภาคม 2557 พลโทกัมปนาท รุดดิษฐ์ ผู้อำนวยการศูนย์ปรองดองสมานฉันท์เพื่อการปฏิรูป (ศปป.) ได้เชิญ ดร.โสภณ เข้าพบเพื่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับการสร้างความสมานฉันท์ภายในชาติ เมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 2557 ณ กองบัญชาการกองทัพบก